Grappen maken over de Bijbel? ‘Natuurlijk heeft God gevoel voor humor’

Auteur: Jort van Slooten

Mag je grappen maken over het geloof? Zeker wel, zegt Mitch Hudson, regisseur van de succesvolle Bijbelkomedie The Promised Land. In deze serie volgt een cameraploeg het alledaagse leven van de Israelieten in de woestijn. Ze zijn al bijna in het Beloofde Land. Denken ze.

Na een succesvolle testaflevering die dit jaar ook te zien was op het Reflect Filmfestival en werd genomineerd voor de Gouden Spiegel, heeft regisseur Mitch nu het volledige eerste seizoen van The Promised Land af.

We spraken vorig jaar met Mitch Hudson over de serie, geloof en humor. Mitch: ‘Natuurlijk heeft God gevoel voor humor. Hij kiest een 80-jarige zonder leiderschapskwaliteiten om zijn volk te bevrijden.’

Waar gaat The Promised Land over?

‘Mozes, het water smaakt bitter. Mozes, elke dag manna bij het ontbijt is niet lekker. Mozes, mijn buurman heeft zijn tent te dicht naast die van mij neergezet.’ Zuchtend en steunend hoort Mozes (Wasim No’mani) het aan. Hij heeft genoeg aan zijn hoofd. En boven zijn hoofd. 

‘Het lijkt zo makkelijk om een hele veldslag een wandelstaf boven je hoofd te houden’, zegt Mozes tegen de camera. Hij weet ook niet waarom, maar God heeft hem vertelt dat de Israëlieten alleen winnen van de Amalekieten zolang Mozes de staf in de lucht houdt. Dus hij doet het maar gewoon. Hijgend en proestend staat Mozes boven op de rots. Auw! Mijn oog! roept iemand buiten beeld zodra een uitgeputte Mozes ook maar heel eventjes de staf laat zakken. 

The Promised Land laat zich het beste omschrijven als een kruising tussen de christelijke dramaserie The Chosen en kantoorkomedie The Office. Regisseur Mitch Hudson videobelt vanaf de set van The Chosen waar hij als assistent-regisseur aan het vijfde seizoen werkt.

Kun je nog naar een preek over Exodus luisteren zonder meteen in de lach te schieten? 

‘Als het in de kerk over Mozes gaat, dan slaat mijn schrijversbrein direct helemaal op hol. Bij het schrijven probeer ik te bedenken hoe het voor de Israëlieten daar geweest moet zijn. In Exodus staat een verhaal waarin Mozes terugkeert van de Sinaï, een offer brengt en het bloed op het volk sprenkelt. Ik snap de symboliek en waarom dit een belangrijk moment is, maar je zou daar maar vooraan staan en de volle laag krijgen. Wat denkt zo’n iemand?

Ik heb alle wetten in Leviticus gelezen. Die wetten zijn er niet voor niets, dus kennelijk viel met enige regelmaat iemands os in de put van de buurman. Daar kan je zo een aflevering omheen schrijven.’

Waarom hebben we een christelijke komedieserie nodig? 

‘Bijna alle christelijke films en series zijn drama’s. Dat is niet erg, want de geloofservaring van veel mensen is emotioneel. Maar geloof is ook iets van het dagelijks leven en daarin speelt humor een grote rol. Humor geeft verbinding. Uiteindelijk zijn dit ook mensen die een leven leiden als volgelingen van God, net als wij proberen te doen.’ 

Wat maakt juist het verhaal van Mozes geschikt voor komedie?

‘David was zijn hele leven heldhaftig, maar Mozes was geen geboren leider. Toch koos God hem. Zijn linker- en rechterhand waren zijn broer en zus, ook geen geboren leiders. Je hebt dus een familie die hun best doet, en een volk dat door de Bijbel beschreven wordt als koppig.

Alle grappen gaan over mensen, geen van de grappen gaat ten koste van God.

Het is dus vechten tegen de bierkaai. Dat patroon van geklaag, oplossing, meer geklaag, nieuwe oplossing, nog meer geklaag heeft iets heel grappigs. Dit zijn belangrijke, serieuze verhalen, maar wel met een komische ondertoon.’

Wat wil je met de serie bereiken? 

‘Veel christenen hebben het gevoel dat de personages in de Bijbel niet op ons lijken. Maar met uitzondering van Jezus was ieder van hen een mens. Het buitengewone aan Mozes is niet is dat hij een buitengewoon persoon was, maar dat hij gewoon deed wat God hem opdroeg.

Ik hoop dat je bij het kijken denkt: “ik lijk veel op deze mensen. En als zij fouten kunnen maken en kunnen struikelen, maar toch God kunnen behagen dan kan ik dat ook.”’ 

Hoe ga je om met de momenten die zich niet lenen voor grappen? 

‘Die gaan we niet grappig proberen te maken. De verhouding is komedie-drama is zo’n zeventig tegen dertig procent. Neem het verhaal met het Gouden Kalf. Veel van de opbouw is grappig: Aäron die voor het eerst de leiding heeft, terwijl Mozes weg is. Maar er komt een keerpunt in dat verhaal. Mijn idee is dat als de serieuze momenten er mogen zijn, de komedie ook lichter voelt.’

Begrijp je dat sommige mensen de serie godslasterlijk vinden? 

‘Ja, daar heb ik alle begrip voor. In het Nieuwe Testament staat dat iets voor de een schadelijk kan zijn, maar onschuldig voor de ander. (1 Korinthe 8, red.) Zo zie ik dit ook. Het is zeker niet onze intentie om heiligschennis of godslastering te plegen, maar als je dat wel zo voelt, kijk het dan vooral niet.’     

Je maakt geen grappen over God in de testaflevering. Is dat de grens? 

‘Ja. We hebben veel eerbied voor God en voor de Schriften. Alle grappen gaan over mensen, geen van de grappen gaat ten koste van God. Richting mensen zijn we respectvol, maar niet eerbiedig. Daar zijn we als christenen ook helemaal niet toe geroepen. Mijn doel is dat als één iemand de serie leuk vindt, het de Heer is.’

Heeft God gevoel voor humor? 

‘Jazeker, vooral voor ironie. Een goede grap speelt met je verwachtingen en God zet voortdurend de verwachtingen van mensen op hun kop. De zaligmaker wordt geboren in een stal. De toekomstig koning is zo onbeduidend dat zijn broers en vader hem vergeten. De bevrijder van het volk van Israël is een tachtigjarige voortvluchtige zonder leiderschapskwaliteiten.’ 

Welke andere Bijbelverhalen lenen zich voor komedie? 

‘Abraham, die maakte ook voortdurend fouten en doet alsof zijn vrouw zijn zus is. Jona is ook een heel komisch verhaal. Je zou maar zo recalcitrant zijn dat God een walvis stuurt om je op de plek van bestemming te krijgen. Nehemia leest niet als een grappig verhaal, maar daar zit wel humor in. Tegelijk vechten en aan de muur bouwen, hoe gaat dat in zijn werk? Maar Mozes leent zich toch het meest.’

Nieuwe afleveringen van The Promised Land zijn wekelijks te zien op YouTube.

Wil je vaker verhalen lezen zoals dit? Blijf op de hoogte van Reflect door je aan te melden voor onze nieuwsbrief.

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief